سیاست جنائی اسلام در قبال جرائم زبانی (با تاکید بر جرم ناسزاگویی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس مدرسه علمیه جعفریه هرات و دانشجوی دکتری رشته حقوق جزا و جرم شناسی.

2 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران.

چکیده

ناسزاگویی در آموزه‌های اسلامی از رفتارهای حرام و قابل تعزیر دانسته شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رویکرد سیاست جنائی اسلام در قبال جرایم زبانی از جمله جرم ناسزاگویی و ارائه پاسخ به این مساله است که در نظام کیفری اسلام چه رویکردهای در خصوص مواجهه با جرم ناسزاگویی وجود دارد. داده های پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه‌ای جمع‌آوری و با استفاده از روش تحقیق تحلیلی- توصیفی مورد تحلیل و ارزیابی قرارگرفته است. نتایج به‌دست‌آمده حکایت از آن دارد که در نظام کیفری اسلام، در خصوص مواجهه با جرم ناسزاگویی دو رویکرد وجود دارد. یکی رویکرد کیفری که شامل برخورد کیفری با مرتکب جرم ناسزاگویی می‌شود از قبیل زندان و عدم پذیرش شهادت. دیگری مواجهه غیر کیفری که در این صورت بر مسئله تربیت و آموزش فضایل اخلاقی و بیان آثار و پیامدهای منفی ناسزاگویی از بعد اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی و اخروی تاکید می‌شود. در این میان دو رویکرد، هرچند مواجهه کیفری برجسته به نظر می‌رسد، اما تأکید سیاست جنایی اسلام بر مواجهه غیر کیفری است. زیرا نتایج و دست آورد های این نوع مواجهه هم پایداری بیشتری دارد و هم هزینه‌های اقتصادی کمتری به دنبال دارد.