مدیر مدرسه علمیه جعفری و دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد.
چکیده
در حقوق کیفری اسلام، در کنار دیات، قصاص و تعزیرات، شدید‌ترین مجازات‌ها به‌صورت حدود شرعی تبارز یافته است. حدود به آن دسته از جرایمی اطلاق می‌شود که نوع و میزان مجازات آن از سوی شارع مقدس تعیین گردیده است. شدت مجازات و سخت‌گیری شارع در خصوص جرایم حدی، نشانه ای از اهمیت و جدیت این دسته از جرایم است. لازمه اصل قانونی بودن، اصل برائت و اصل تفسیر قانون به نفع متهم، معین بودن موارد و تعداد جرایم حدی است. درحالی‌که تکثر آرا در مورد تعداد جرائم حدی از مسلمات فقه امامیه است، به‌گونه‌ای که تعداد این جرائم، بین شش تا شانزده و گاهی تا هجده مورد اختلاف دارد. در این تحقیق ضمن تأکید بر اهمیت تفکیک جرائم حدی از جرائم تعزیری، علل تکثر آرای فقها در باب اسباب حد و جرائم حدی با استفاده از روش تحقیق تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرارگرفته است. هدف پژوهش حاضر یافتن سرچشمه اصلی این تفاوت دیدگاه‌ها، ارائه نمونه و بیان آثار تعیین جرایم حدی نسبت به مجازات و مجرم است. نتایج به دست آمده بیانگر آنست که عمده‌ترین علت تکثر آرای فقهای امامیه در تعیین تعداد جرائم مستوجب حد عبارت‌اند از مفهوم شناسی واژگان «حد» و «تعزیر» در لسان ارباب لغت و فقها، نحوه استعمال این دو واژه در قرآن کریم و روایات اسلامی و تفکیک یا تداخل در عنصر مادی برخی از رفتارهای مجرمانه.
)