دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
چکیده
شفاعت واسطه شدن یک مخلوق میان خداوند و مخلوق دیگری است برای رساندن خیر یا دفع شر. شفاعت یک مفهوم دینی است که عموم مسلمانان به آن باور دارند. از طرف دیگری حد و تعزیر دو اصطلاح رایج حقوقی هستند که در شرع برای برخی از گناهان به‌عنوان مجازات در نظر گرفته شده است. در این‌که شفاعت می‌تواند مانع از اجرای مجازات حد و تعزیر شود یا خیر تعدادی از روایات وجود دارد که از شفاعت در حد نهی می‌کنند، این روایات اغلب مطلق و ناظر به حدود اصطلاحی تفسیر و تعبیر شده‌اند. در نتیجه تفاوت میان حکم شفاعت در حد و تعزیر یکی از اسباب افتراقی حد و تعزیر قلمداد شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی شفاعت و تأثیر آن در اجرای حد و تعزیر براساس منابع فقه شیعه و بررسی این مسئله است که مراد از شفاعت چیست و مطابق در آیات و روایات چه تاثیری بر مجازات های حدی و تعزیری دارد؟ نتایج به دست آمده حکایت از آن دارد که مطابق رای مشهور فقهای امامیه و مستند به برخی از روایات، شفاعت در حدود جایگاهی ندارد. اما در خصوص تعزیرات مستندات روایی زیادی وجود دارد که دلالت بر تاثیر شفاعت در اجرای مجازات تعزیری دارند. هرچند طبق دیدگاه دیگری که قائل به مطلق نبودن روایات نهی از شفاعت هستند، می توان تاثیر شفاعت در حدود را نیز استنباط نمود. اما این دیدگاه مستلزم تفسیر خلاف مشهور از روایات این باب است.
)