1
مدرس مدرسه علمیه جعفریه هرات و دانشجوی دکتری رشته حقوق جزا و جرم شناسی.
2
دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران.
چکیده
منظور از ناظر قتل کسی است که صحنه وقوع قتل را مشاهده می‌کند و به‌رغم توان بر نجات مقتول، هیچ نوع اقدامی انجام نمی‌دهد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق تحلیلی- توصیفی به مسئولیت کیفری ناظر را در فقه و حقوق کیفری ایران و افغانستان مورد بحث قرار داده است. نتایج به‌دست‌آمده بیانگر آن است که به لحاظ فقهی چنانچه ناظر نقش دیدبانی را دارد و به‌نوعی با مباشر همکاری می‌کند، از باب معاونت در قتل مسئولیت کیفری داشته و مجازات آن کورکردن است. حقوق کیفری ایران و افغانسان نیز این مورد را به معاونت محلق کرده، ولی مجازات خاصی تعیین نکرده است. اما در خصوص ناظر غیر دیدبان در فقه سه دیدگاه وجود دارد: مسئولیت کیفری مطلق، عدم مسئولیت کیفری و تفصیل بین فرض داشتن مسئولیت قانونی نجازت مقتول و عدم آن. در حالت اول مطابق فقه و حقوق کیفری ایران و افغانستان ترک فعل و نظارت صحنه قتل، معاونت معنوی محسوب شده، ناظر قابل مجازات هست. در حالت دوم، فقها قائل به عدم مسئولیت کیفری هستند، ولی حقوقدانان به این باورند که اگر بین نظارت ناظر و نتیجه مجرمانه علیت و سببیت وجود داشته باشد، ناظر مسئول است، در غیر آن مسئولیتی ندارد.
طاهری, مهدی, ساریخانی, عادل. (1403). مسئولیت کیفری ناظر از منظر فقه اسلامی و حقوق کیفری افغانستان و ایران. دوفصلنامه یافته‌های فقهی و مبانی حقوق اسلامی, 2(2), 41-56.
MLA
مهدی طاهری; عادل ساریخانی. "مسئولیت کیفری ناظر از منظر فقه اسلامی و حقوق کیفری افغانستان و ایران". دوفصلنامه یافته‌های فقهی و مبانی حقوق اسلامی, 2, 2, 1403, 41-56.
HARVARD
طاهری, مهدی, ساریخانی, عادل. (1403). 'مسئولیت کیفری ناظر از منظر فقه اسلامی و حقوق کیفری افغانستان و ایران', دوفصلنامه یافته‌های فقهی و مبانی حقوق اسلامی, 2(2), pp. 41-56.
VANCOUVER
طاهری, مهدی, ساریخانی, عادل. مسئولیت کیفری ناظر از منظر فقه اسلامی و حقوق کیفری افغانستان و ایران. دوفصلنامه یافته‌های فقهی و مبانی حقوق اسلامی, 1403; 2(2): 41-56.
)