ازدواج پایه و بنیاد اصلی خانواده است و برای آن در دین اسلام شرایطی وضع شده که تحقق ازدواج منوط به احراز آن ها است. با مطالعه تطبیقی شرایط نکاح بین مذهب امامیه و حنفیه معلوم می شود که یک سری از این شرایط مشترک بین این دو مذهب، یک سری دیگر از این شرایط مورد افتراق بین مذهب امامیه و حنفیه است. روند این نوشتار به این صورت است که ابتدا شرایط شکلی ازدواج در هر دو مذهب بیان شده و بعد از آن به شرایط ماهوی (شرایط ماهوی مواردی است که در ماهیت عقد ازدواج دخالت دارند) ازدواج در هر دو مذهب پرداخته است. بررسی انجام یافته، نشان می دهد که فقهای امامیه و حنفیه در برخی از شرایط اتفاق نظر دارند مانند؛ خواندن صیغه عقد به ایجاب و قبول، داشتن قصد انشای عقد، معین بودن زوج و زوجه و در برخی از این شرایط هر یک دارای نظر و دیدگاه متفاوت است مانند؛ عربی بودن صیغه عقد، ماضی بودن صیغه عقد، انحصار الفاظ ایجاب به الفاظ وارده در قرآن و روایات، موقت بودن صیغه عقد، ولایت و شهادت پرداخته شده است.